برات و شروط آن
برات یک عمل حقوقی در عرصه فعالیتهای تجاری است که مستلزم انجام چند عمل است و عبارت است از سندی که طبق آن شخص «الف» که به شخص «ب» بدهکار است و از شخص «ج» طلبکار است (از شخص «ب» تقاضا دارد که وجه طلب خود را در تاریخ معین از شخص «ج» به نفع خود دریافت کند. طبق این تعریف شخص «الف» براتدهنده (براتکش)، شخص «ب» (دارندهبرات) و شخص «ج» (براتگیر) هستند.
شرایط صوری (شکلی) برات
قانونگذار، آنچه را که در هنگام صدور، باید در ورقه برات قید شود، در ماده 223 قانون تجارت ذکر نموده است؛ و این موارد عبارت هستند از:
1.قید کلمه «برات» بر روی ورقه
2.تاریخ نوشتن ورقه برات
3.اسم شخص که باید مبلغ برات را بپردازد. (براتگیر
4.تعیین مبلغ
5.تاریخ پرداخت مبلغ
6.مکان پرداخت وجه
7.اسم شخصی که وجه برات باید به وی پرداخت شود (دارنده برات
8.تصریح به اینکه ورقه حاضر، نسخه چندم برات است.
به موجب ماده 226 ق.ت، در صورتیکه برات متضمن یکی از موارد مذکور در بندهای 2 الی 8 ماده 23 (که در بالا ذکر شد) نباشد، مشمول مقررات راجعه به بروات تجارتی نخواهد بود. معنا و مفهوم این جمله این است که در صورت فقدان یکی از شرایط مذکور، ورقه برات دیگر از امتیازاتی که قانونگذار برای یک برات بهعنوان سندی تجاری مقرر فرموده است، برخودار نخواهد بود و تنها میتواند در حد یک سند عادی غیر تجاری، کارایی داشته باشد
تفاوتهای سفته با برات
1.در برات معمولاً سه نفر شرکت دارند:
محیل (براتکش)
محالله (دارنده برات)
محالعلیه (پرداخت کننده وجه برات یا براتگیر) اما در سفته تنها دو نفر شرکت دارند:
متعهد
متعهدله
2.موضوع قبولی در سفته وجود ندارد، زیرا حواله بر عهده شخص دیگری نیست که احتیاج به قبولی وی باشد
3.در برات مکان و چگونگی پرداخت وجه شرط اصلی است. هرگاه گیرنده وجه برات، مطالبه یا اعتراض کند آثاری بر آن مترتب است. اما در سفته که بدهکار آن را امضا میکند وجود محل اهمیتی نخواهد داشت. به این معنا که در موعد مقرر باید سفته پرداخت شود
4.در برات قید اسم محتال (طلبکار) الزامی است. زیرا از شرایط اساسی برات این است که اسم شخصی که برات در وجه یا حواله کرد او پرداخت میشود ذکر شود. اما در سفته میتوان به نام حامل، بدون ذکر اسم شخص معینی سفته را صادر کرد.
5.صدور برات یک عمل ذاتاً تجاری است اما صدور سفته در صورتی یک عمل تجاری به شمار میآید که طرفین معامله، تاجر یا صراف یا بانکدار باشند.