ملاقات با فرزند چیست؟
در صورتی که به علت طلاق یا هر دلیل دیگری پدر و مادر طفل در یک منزل زندگی نکنند، هر یک از پدر و مادر که طفل تحت حضانت او نیست، حق ملاقات فرزندش را دارد. یعنی میتوانند یا فرزند خود را برای مدتی نگهداری کنند و یا با فرزند خود برای ساعتی ملاقات کنتعیین مکان ملاقات بر چه اساسی میباشد؟
یکی از مسائل مورد اختلاف میان والدین، محل ملاقات است. متأسفانه برخی از والدین به تعهدات خود مبنی بر تهیه مقدمات ملاقات عمل نمی کنند و به ناچار با دخالت نیروی انتظامی و توسل به قوای مجریه ملاقات صورت می گیرد.
برخی دادگاه ها نیز برای حل این مشکل، کلانتری را محل ملاقات قرار می دهند. در حالی که این اقدام به طفل آسیب روحی و روانی جدی وارد می کند و ترس و اضطراب ناشی از این ملاقات ها آرامش روحی او را در معرض خطرات جدی قرار می دهدند.
مراحل تعیین مکان ملاقات بر چه اساسی میباشد؟
یکی از مسائل مورد اختلاف میان والدین، محل ملاقات است. متأسفانه برخی از والدین به تعهدات خود مبنی بر تهیه مقدمات ملاقات عمل نمی کنند و به ناچار با دخالت نیروی انتظامی و توسل به قوای مجریه ملاقات صورت می گیرد.
برخی دادگاه ها نیز برای حل این مشکل، کلانتری را محل ملاقات قرار می دهند. در حالی که این اقدام به طفل آسیب روحی و روانی جدی وارد می کند و ترس و اضطراب ناشی از این ملاقات ها آرامش روحی او را در معرض خطرات جدی قرار می دهد.
بررسی ملاقات فرزند از منظر قانون :
ماده 14 قانون حمایت خانواده
هرگاه یکی از زوجین مقیم خارج از کشور باشد، دادگاه محل اقامت طرفی که در ایران اقامت دارد برای رسیدگی صالح است. اگر زوجین مقیم خارج از کشور باشند ولی یکی از آنان در ایران سکونت موقت داشته باشد، دادگاه محل سکونت فرد ساکن در ایران و اگر هر دو در ایران سکونت موقت داشته باشند، دادگاه محل سکونت موقت زوجه برای رسیدگی صالح است. هرگاه هیچ یک از زوجین در ایران سکونت نداشته باشند، دادگاه شهرستان تهران صلاحیت رسیدگی را دارد، مگر آنکه زوجین برای اقامه دعوی در محل دیگر توافق کنند
ماده 54 قانون حمایت خانواده 1391
هرگاه مسوول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و درصورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می‌شود.
ممانعت از ملاقات با فرزند
بر اساس این ماده در صورتی که در خصوص زمان ، مکان و سایر جزئیات ملاقات ، میان والدین توافقی حاصل شود بر اساس آن عمل می شود و در صورتی که اختلافی باشد ، دادگاه زمان و مکان آن را بر اساس شرایط و مصالح کودک تعیین می کند که ممکن است یک الی دو بار در آخر هفته باشد.
بر همین اساس در قانون مواردی پیش بینی شده است تا به واسطه آن حق ملاقات با فرزند برای طرف دیگر حفظ شود . به عنوان مثال:
– پدر و مادری که حضانت طفل را بر عهده دارند ، نمی توانند او را از محل حضانت او خارج کنند ، مگر اینکه این کار با اجازه دادگاه صورت گرفته باشد . به عنوان مثال اگر محل سکونت والدین در شهر اهواز باشد ، کسی که حضانت بر عهده او است ، نمی تواند طفل را به اصفهان ببرد ؛ چرا که در این صورت استفاده از حق ملاقات برای طرف دیگر دشوار می شود.
– بر اساس ماده 42 قانون حمایت خانواده ، صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی ، قیم ، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است ، از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد ؛ مگر آنکه دادگاه آن را به مصلحت بداند و با در نظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق این امر را اجازه دهد . پس دادگاه می تواند با توجه به مصلحت کودک این امر را اجازه دهد که بنا به درخواست ذی نفع ، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می کند تا حقوق وی رعایت شود.
ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات با فرزند
جلوگیری از ملاقات با فرزند صدمات روحی و معنوی فراوانی را برای فرزند و همچنین پدر یا مادر وی خواهد داشت . به همین دلیل است که در قانون حمایت خانواده تمهیداتی در راستای جلوگیری از ملاقات با فرزند اندیشیده شده است . ضمانت اجرای جلوگیری از ملاقات با فرزند در این قانون شامل موارد ذیل است:
نخست اینکه هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات ، حضانت ، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت اوست ، یا در صورتی که مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود ، می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری حضانت به دیگری یا تعیین ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی و با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
بر اساس این ماده ، در صورتی که دادگاه تشخیص دهد مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری می کند و یا اینکه جلوگیری از ملاقات با فرزند توسط وی انجام شود ، دادگاه می تواند اقداماتی در این خصوص انجام بدهد . از جمله اینکه حضانت را به دیگری واگذار کند و یا اینکه با رعایت مصلحت طفل اقدام به تعیین ناظر با حدود نظارت مشخص کند.
دوم اینکه هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد ، حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادرکننده رأی نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می شود . بنابراین عدم بازگرداندن و جلوگیری از ملاقات با فرزند می تواند سبب شود که بنا به تقاضای ذی نفع ( کسی که حضانت با اوست ) حکم بازداشت اجرا شود.
