موسسه حقوقی آفرینش راه عدالت
22 بهمن 1399

رفع مزاحمت

دعاویدعاوی املاک و اراضی

مزاحمت چیست :

مزاحمت در معنای لغوی خود به معنای محدود کردن، تنگ کردن و به سختی انگاشتن اموربرای شخص است.این دعوا از جمله دعاوی تصرف نیز می باشد منظور از دعاوی تصرف دعاوی هستند که استفاده وتصرف مالک را از ملک و مایملک وی محدود ساخته اند.معنای عرفی مزاحمت با معنای قانونی ان در ماده ی 160 قانون آیین دادرسی مدنی نیز منطبق است. رفع مزاحمت ملکی امری ضروری در این رابطه است.

ماده ی 160 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر می دارد:« دعوای مزاحمت عبارت است از دعوایی که به موجب آن متصرف مال غیرمنقول درخواست جلوگیری از مزاحمت کسی را می نماید که نسبت به متصرفات او مزاحم است بدون این که مال را از تصرف متصرف خارج کرده باشد.

مزاحمت درواقع عملی است ناپایدار که برای تصرف و استفاده ی مالک از ملک خود ایجاد اخلال و مزاحمت می کند بدون آنکه ملک را کاملا از تصرف او خارج سازد. تصور کنید همسایه ی شما به هنگام بارش باران یا شست و شوی بام، لوله ی ناودان خود را به سمت ملک شما منحرف کرده و سبب ریزش فراوان آب به منزل شما شود یا به نحوی دردسری برای شما ایجاد کند. یا اینکه شخصی که در طبقه ی بالای شما زندگی می کند با خودداری از تعمیر لوله ی آب خود سبب نم دادن سقف منزل شما و سست شدن استحکام آن شود و مثالهای زیاد دیگری نیز می توان برای تفهیم این موضوع زد اما نکته ی مشترک این مثالها این است که بگونه ای برای تصرف شما و استفاده ی شما از ملک خود ایجاد مزاحمت می کند اما در عین حال ملک شما را از تصرف شما خارج نکرده است و حتی مانع کامل استفاده ی شما هم نمی شود بلکه ایجاد مزاحمت و سختی برای شما می کند که باعث می شود شما نتوانید نهایت استفاده را از مال خود ببرید.

سبق تصرف

باتوجه به ماده ی 2 قانون جلوگیری از تصرف قانونی در دعاوی ممانعت از حق و رفع مزاحمت ملکی این نکته دارای اهمیت می باشد که متصرف نباید متصرف آنی و لحظه ای مال باشد بلکه تصرف و تملک او باید سابقه داشته باشد یعنی تسلط و تصرف مالک بر مال در لحظه ی تجاوز و مزاحمت یا نزدیک به آن رخ نداده است بلکه از قبل مالک، ملک را در تصرف خویش داشته است و در غیر این صورت قابل حمایت نمی باشد.

عدم خروج مال از ید مالک

باید قبل از اقامه ی دعوا دقت داشته باشیم که دعوای مزاحمت تنها برای مواقعی است که اعمال خوانده صرفا سبب اخلال در استفاده و بهره ی خواهان از مالش شده باشد نه اینکه مال را از تصرفش خارج کرده باشد.اما اگر خوانده ملک خواهان را تصرف کرده باشد و از تسلط مال بر مالک جلوگیری کند طبق تعاریف قانونی، عنوان تصرف عدوانی براین فعل مطابقت می کند.نه مزاحمت.

وقوع مزاحمت

دعوی مزاحمت وقتی مسموع است که مزاحمت  به شکل فعلی مثبت اتفاق افتاده باشد. مزاحمت اقدامی است که از طرف خوانده واقع و موجب می گردد که متصرف نتواند با احساس امنیت لازم ، از مال خود استفاده کند. بنابراین وقتی می توان خوانده را مزاحم دانست و علیه او به طرح دعوی پرداخت که واقعا عمل مزاحمت را به شکل مثبتی انجام داده باشد.اما اگر خوانده مرتکب عملی نشده باشد و خواهان فقط احساس نا امنی کند و به خاطر احساس ناامنی نتواند بهره لازم را از مالش ببرد،  دعوای مزاحمت در این قضیه صدق عنوان نمی کند و جایی ندارد.

صلاحیت دادگاه رسیدگی‌کننده و چگونگی اجرای حکم

این حقوقدان بیان می‌کند: ماده 12 قانون آیین دادرسی در امور مدنی مطرح می‌کند، دعاوی مربوط به اموال غیرمنقول اعم از دعاوی مالکیت، مزاحمت، ممانعت از حق، تصرف عدوانی و سایر حقوق راجع به آن در دادگاهی اقامه می‌شود که مال غیرمنقول در حوزه آن واقع است، اگرچه خوانده در آن حوزه مقیم نباشد.

وی اظهار می‌کند: بر اساس ماده 295 قانون موصوف پس از اعلام ختم دادرسی در صورت امکان  دادگاه در همان جلسه انشای رای کرده و به اصحاب دعوا اعلام می‌کند، در غیر این صورت حداکثر ظرف یک هفته انشا و اعلام رای می‌کند.

مرادی می‌افزاید: رأی صادره مبنی بر رفع تصرف عدوانی یا مزاحمت یا ممانعت از حق باشد، بلافاصله به دستور مرجع صادرکننده، توسط‌ اجرای دادگاه یا ضابطین دادگستری اجرا خواهد شد و درخواست تجدیدنظر مانع اجرا نمی‌باشد.

جرم تصرف عدوانی و مزاحمت از حق

این حقوقدان بیان می‌کند: مزاحمت و ممانعت از حق برابر با ماده 690 کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی جرم است، البته با رعایت شرایط مقرر در ماده مذکور که اشعار می‌دارد هرکس به وسیله صحنه‌سازی از قبیل پی کنی، دیوار کشی، تعییر حد فاصل، امحای مرز، کرت‌بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت‌شده، جنگل‌ها و مراتع ملی‌شده، کوهستان‌ها، باغ‌ها، قلمستان‌ها، منابع آب، چشمه‌سارها، انهار طبیعی و پارک‌های ملی، تاسیسات کشاورزی، دامداری، دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه برای اختصاص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی‌حق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت کند یا بدون اجازه سازمان  حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی‌صلاح دیگرمبادرت به عملیاتی کند که موجب تخریب محیط‌زیست منابع طبیعی شود یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور کند، به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود و دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی یا رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق کند

دادخواست الزام به رفع مزاحمت مزاحمت:

در دعوای مزاحمت ، خواهان باید ثابت کند که موضوع دعوا حسب مورد ، قبل از خارج شدن ملک از تصرف وی و یا قبل از ممانعت و یا مزاحمت در تصرف و یا مورد استفاده ی او بوده و بدون رضایت او و یا به غیر وسیله قانونی از تصرف وی خارج شده است.

در دعوای مزاحمت از حق ، خواهان دعوی کسی است که نسبت به تصرفات او مزاحمت شده است . مزاحم ملک نیز خوانده ی دعوا است.

ارکان یا عناصر دعوی مزاحمت:

1.ادامه سبق تصرف

2.عدم خروج مال از ید متصرف

3.وقوع مزاحمت

نظر خود را ثبت کنید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *