نام تجاری چیست ؟
برند یا نام تجاری برای اشاره به محصول و خدماتی خاص کاربرد دارد تا بتوان از طریق نام، نماد، طرح و مواردی از این دست، آن را از سایر محصولات و خدمات مشابه در بازار تشخیص داد. برند یا نام تجاری در واقع عنصر ایجاد تمایز برای آن محصول یا خدمات است. در عین حال، برندسازی به فرایند ایجاد و انتشار نام تجاری اطلاق میشود و بنابراین مسیری است که به واسطه آن مشتریان، محصولات و خدمات یک شرکت را درک و تجربه میکنند.
یک برند یا نام تجاری ترکیبی از ویژگیهای درونی و بیرونی یک محصول است که به محصول هویت میدهد. امروز با اوج گرفتن رقابت بین کسب و کارهای مختلف، بازار پر از محصولات مشابه شده است. برای ایجاد محصولی برجسته، باید مشخصههایی اختصاصی برای آن ایجاد کرد. این موارد عبارتند از نام، لوگو، رنگ و بسیاری از مشخصههای دیگر است. این ویژگیها با ایجاد هویت، صدا و مفهومی خاص برای محصول یا خدمات، آن را در جایگاهی متمایز در ذهن مصرف کنندگان قرار میدهد و باعث ایجاد تجربهای منحصر به فرد در آنان حین ارتباط با نام تجاری شما میشود.
قبل از استفاده یک نام تجاری یا نشان خدماتی، باید برررسی کنید که شخص دیگری قبلا نام تجاری شما را نگرفته باشد. وقتی از این بابت مطمئن شدید میتوانید برای ثبت نام تجاری خود اقدام کنید و از نام برند خود به عنوان یک علامت تجاری هم استفاده کنید.
انواع نامهای تجاری
نام تجاری چیست ؟ : نامهای تجاری انواع مختلفی دارد که در ادامه به اختصار به آنها اشاره میشود:
برند انفرادی: بعضی از شرکت ها ممکن است برای هر کدام از محصولات خود یک اسم تجاری جداگانه انتخاب کنند.
برند فامیلی: معمولا به مجموعهای از محصولات خاص اختصاص داده می شود.
برند شرکتی: این امکان وجود دارد که بعضی از افراد اسم شرکت یا فرد تولیدکننده را روی محصولی خاص بگذارند. این روند وقتی بیشتر رواج دارد که یک شرکت، تولید کننده محصولات متعددی است و از این نوع برند استفاده می کند.
برند ترکیبی: هر محصول نام خودش را دارد و برند شرکت مشخص کننده این است که کدام شرکت کدام محصولی را تولید کرده است.
ثبت اظهارنامه علامت تجاری
نام تجاری چیست ؟ : با دریافت جواب استعلام برند میتوانید اظهارنامه ثبت علامت تجاری و یا برند خود را از طریق سامانه اداره مالکیت صنعتی ارسال نمایید پس از انجام این کار 30 الی 60 روز کاری زمان لازم است تا کارشناس اداره مالکیت صنعتی بررسی های لازم را انجام داده و نظر خود را اعمال نماید. چنانچه نام درخواستی شما مورد تایید قرار بگیرد آگهی تقاضا یا همان آگهی سی روزه آن صادر می شود.
پس از انتشار آگهی به مدت 30 روز پرونده شما راکد باقی می ماند تا اشخاصی که هرگونه اعتراض نسبت به برند شما دارند اقدامات لازم را اعمال نمایند. در صورتی که هیچ اعتراضی نسبت برند شما نباشد فرایند ثبت رسمی 10 ساله و اقدامات لازم جهت اخذ تصدیق نامه علامت تجاری را می توانید انجام دهید.
تفاوت اعتبار علامت تجاری و نام تجاری
تفاوت دوم بین علامت تجاری و نام تجاری، مدت اعتبار آنهاست. طبق قانون ثبت اختراعات، مدت اعتبار علامت تجاری در ایران 10 سال است و اگر صاحب علامت بخواهد به استفاده از علامتش ادامه دهد، باید در سال پایانی اعتبار علامت را تمدید کند؛ وگرنه این علامت به نام اشخاص دیگر قابل ثبت است. در مقابل، اسامی شرکتها یا مؤسسات تجاری تا زمانی که شخصیت حقوقیشان منحل نشده و حتی سالها پس از انحلال آن شرکت اعتبار دارد و نکتۀ مهمی که درخصوص مدت اعتبار علائم و اسامی تجاری باید به آن توجه کنیم، این است که اگر از علامتی حداقل 3 سال استفاده نشود، قانوناً طبق مادۀ 41 همین قانون قابل ابطال است؛ ولی اگر شرکت یا مؤسسهای غیرفعال باشد و از اسم تجاری خودش استفاده نکند، به این دلیل نمیتوانیم آن را ابطال کنیم.
علامت تجاری با نام تجارتی متفاوت است
طبق تعاریفی که در این ماده آمده است، علامت تجاری با نام تجارتی تفاوت و تمایز دارد که انشاءالله در بحثهای آینده تفاوت این دو را میگوییم. متأسفانه اغلب این دو مسئله را یکی میپندارند؛ درصورتیکه علامت تجاری با نام تجارتی متفاوت است. در مادۀ بعدی، یعنی مادۀ 31 همین قانون، گفته شده حق استفادۀ انحصاری از یک علامت به کسی اختصاص دارد که آن علامت را طبق مقرراتی که در این قانون به آن اشاره میکنیم، ثبت کرده باشد؛ یعنی حتماً باید علامت تجاری به ثبت رسیده باشد تا از امتیازهای قانونی بهرهمند شود. در قوانین قبل از سال 86، این قضیه را نداشتیم. بهعبارتی، اگر علامت تجاری کسی به ثبت هم نرسیده بود، از یکسری امتیازها بهرهمند میشد؛ اما اینجا صراحت دارد که باید برای بهرهمندی از امتیازات قانونی، این علامت تجاری به ثبت رسیده باشد.
در بُعد بینالمللی هم معاهدات و اسنادی داریم که به مسئلۀ علائم و اسامی تجارتی میپردازد. مهمترین سند بینالمللی، معاهدۀ پاریس است که در سال 1883 تصویب شد و غریب 190 کشور در دنیا این معاهده را پذیرفتند و ایران هم در سال 1959 میلادی به این معاهده ملحق شد. درواقع، این معاهده، مقدمهای بر همۀ قوانین داخلی ماست. در اینجا لازم است بحثهایی درخصوص تعاریفی که در مادۀ 30 گفته شد و تمایز بین علائم تجاری و اسامی تجاری داشته باشیم. حقوق علائم و اسامی تجاری، در تقسیمبندی علمی جزء رشتههای علم حقوق از مباحث حقوق مالکیتهای صنعتی است و این حوزه هم یکی از رشتههای حقوق مالکیتهای فکری است که در کنار بقیۀ مباحث مرتبط مثل ثبت اختراع و ثبت طرحهای صنعتی، به این قضیه هم پرداخته میشود.
همانطور که اشاره شد، اسامی تجاری با علامت تجاری دو مقولۀ متفاوت هستند که خیلی وقتها حقوقدانان و فعالان آنها را یکسان میپندارند و برای اینکه تفاوتهای آنها را عرض کنیم، نکاتی را مطرح میکنم. اول اینکه در مادۀ 30 طبق تعاریفی که گفته شد، هریک از این عناوین تعریف شده و اسم تمامی شرکتهای تجاری و مؤسسات غیرتجاری ثبت شده و اسم بنگاهها و تجارتخانههای ثبت نشده که بهصورت فردی یا شراکتی به فعالیتهای تجاری و غیرتجاری مشغولاند، در واقع از جهت معرفی هویت صنفی آنان، این یک اسم تجاری هستش اما هر نشانهای اعم از حروف اعداد کلمات نقوش و تصاویر یا ترکیبی از همۀ اینها که برای تمایز کالاها و خدمات بهکار میرود، ما به این میگوییم علامت تجاری. بنابراین، کلماتی که برای تمایز کالاها یا خدمات بهکار میرود، علامت تجاری یا خدماتی است و نه نام تجاری. در این زمینه باید گفت فقط کسانی مثل وکلا یا اطبا یا پزشکان که به اقتضای نوع شغلشان یا افرادی که به اعتبار کسبوکارشان، ارتباط تنگاتنگی بین نام و کارشان وجود دارد، دارای نام تجاری میشوند. درواقع، نام تجاری باید معرف هویت صنفی اشخاص اعم از تاجر و غیرتاجر باشد.
اکثر تجار و بازاریابان به کلماتی که برای تمایز کالاها یا خدمات بهکار میرود، نام تجاری میگویند؛ نه علامت تجاری. همچنین به تصاویری که علامت تجاری است، بیشتر آرم، لوگو، مارک و امثال اینها گفته میشود. باید بگوییم کلمات و اعداد تحت شرایطی خاص میتوانند هم علامت تجاری باشند و هم نام تجاری که بهترتیب، وجوه افتراق علامت تجاری و نام تجاری و وجوه اشتراکشان را عرض میکنیم.
