تعریف عقد اجاره :
اجاره عقدی است که به موجب آن یک طرف، منافع عین مال خود را در برابر اخذ اجرت با دیگری معامله میکند،
به عبارت دیگر مالک مال، منافع مال خود را برای مدتی در قبال دریافت پول یا مال معینی در اختیار طرف قرارداد میگذارد، بدون اینکه در مالیکت عین مال، تغییری ایجاد شود.
موضوع اجاره ممکن است محل کسب و کار، محل سکونت، اتومبیل، حیوان یا انسان باشد
در اجاره، کسی را که مالک منافع است، «موجر یا اجاره دهنده» مینامند و کسی را که متقاضی منافع میباشد «مستاجر یا اجارهکننده» مینامند و موضوع (مال) مورد اجاره را «عین مستاجره یا مورد اجاره» مینامند و اجرت و عوض منافع مالی را که مستاجر پرداخت میکند، «مالالاجاره یا اجاره بها» میگویند
در عقد اجاره باید مدت اجاره معین شود و الا عقد باطل است. هماکنون عرف معمول این است که مدت اجاره را یک سال تنظیم میکنند تا در صورت رضایت طرفین این مدت تمدید شود. اگر در قرارداد شروع مدت اجاره ذکر نشود، آغاز آن از زمان عقد قرارداد خواهد بود
موجر باید قدرت و توانایی تسلیم/ تحویل مورد اجاره را به مستاجر داشته باشد و اگر از تحویل آن خودداری کند، از طریق مراجع قانونی مجبور به تحویل میشود و اگر به دلیلی معذور باشد، مستأجر حق فسخ دارد مورد اجاره باید معلوم و معین باشد والا اجاره باطل است. اگر استفاده از مورد اجاره به دلیل بروز عیب و ایراد جدی و عدم امکان رفع عیب، میسر نباشد؛ اجاره باطل است. موجر حق ندارد تغییری در مورد اجاره بدهد که مخالف قصد مستاجر از اجاره باشد
تقسیم اجاره به طور کلی :
اجاره بر حسب مورد (محل) به دو دسته کلی تقسیم میشود:
اجاره اماکن تجاری
اجاره اماکن مسکونی
اقسام اجاره
در قانون مدنی، اجاره بر سه قسم است:
اجاره اشیاء
اجاره حیوانات
اجاره اشخاص
ارکان اجاره
اجاره سه رکن دارد:
عقد، متعاقدین، و عوضین.
در اجاره، عوض پرداختی را اجاره بها یا اجرت گویند
وجود اجاره بها، یکی از ارکان عقد اجاره است و اگر نباشد و یا رایگان در اختیار دیگری گذاشته شود، این قرارداد اجاره نخواهد بود؛ و باید میزان آن معلوم باشد و الا طبق ماده 6 قانون روابط موجر و مستأجر باید اجرة المثل پرداخت شود
موارد انحلال اجاره
در مواردی که قانونگذار گفته است ممکن است اجاره باطل یا فسخ شود. بعضی از آن موارد اینگونه است:
قابل استفاده نبودن عین مورد اجاره همانطور که بند 1 ماده 7 ق. روابط مالک و مستأجر مقرر میدارد
انتقال مورد اجاره به غیر؛ توسط مستأجری که حق انتقال به غیر از او سلب شده است
فسخ اجاره
در برخی موارد مؤجر یا مستأجر حق فسخ عقد اجاره را دارند
مستأجر میتواند، اجاره را به خاطر تخلف شرط و یا خیار عیب فسخ نماید
موجر نیز میتواند اجاره را در مواردی که قانونگذار بیان کرده فسخ نماید؛ مثل انتقال مورد اجاره بغیر توسط مستأجر که موجر در این مورد حق فسخ دارد.