مهریه چیست؟
از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد ، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی : ” به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید ” . همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقد نکاح میان زوجین واقع شد ، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد
هرچند که در عمل ، بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند . به هرحال ، مسائلی همچون رابطه نامشروع ، نشوز زن یا عدم تمکین و یا هر عمل دیگری از جانب زن ، مانع از استحقاق زن نسبت به مهریه نیست . البته در برخی از شرایط ، زن مستحق مهریه نخواهد بود و مرد معاف از پرداخت مهریه است
پرداخت مهریه
همانطور که در قسمت های قبل اشاره شد ، به دلیل اینکه زن به محض عقد مالک مهریه می شود ، می تواند هر زمان که بخواهد اقدام به مطالبه مهریه کند و مرد موظف به پرداخت مهریه به زن می باشد . علاوه بر این ، این امکان نیز وجود دارد که زن با رعایت احکام قانونی ، اقدام به بخشش مهریه به شوهر نموده و او را از پرداختن مهریه معاف نماید
امروزه بدلیل مشکلات ناشی از ازدیاد پرونده های مربوط به مهریه ، رویه ای متفاوت با قبل به لحاظ پرداخت مهریه پیش بینی شده است ، از جمله مهریه تا یکصد و ده سکه ؛ که بر این اساس ، تنها به میزان صد و ده سکه از مهریه زن ضمانت اجرای کیفری ( جلب شوهر ) را دارد و برای مازاد بر آن ، نمی توان شوهر را به صورت کیفری تعقیب کرد
اگر مهریه وجه نقد باشد بر طبق تبصره ماده 1082 قانون مدنی و همچنین آیین نامه اجرایی قانون یک تبصره به ماده 1082 قانون مدنی مصوب 1377/02/13 هیات وزیران، بر طبق شاخص اعلام شود قوه قضاییه به نرخ روز محاسبه می شود چه اینکه مطالبه از طریق دادگاه باشد و یا اداره ثبت
نکته: اگر زوج فوت کرده باشد فقط تا تاریخ فوت شوهر مهر به روز محاسبه می شود حتی اگر چند سال بعد از فوت شوهر، زوجه به طرفیت وراث مطالبه مهریه کرده باشد. مهریه وجه نقد تا زمان فوت شوهر متوفی به نرخ روز محاسبه می شود
نکته: مهریه وجه نقد به نرخ روز بر طبق استفساریه تبصره ذیل ماده 1082 قانون مدنی مصوب 1376 تا زمان پرداخت آن توسط زوج محاسبه می شود و نه تا زمان مطالبه مهریه زوجه
مهریه در عقد نکاح موقت
عقد نکاح اگر مدت داشته باشد حتی 99 سال، عقد نکاح موقت یا صیغه موقت نامیده می شود. برعکس عقد نکاح دائم ، اگر در موقع عقد مهر مشخص نشود عقد باطل است
اگر در اثنای مدت صیغه، زن فوت کند مهریه او از بین نمی رود و ورثه زوجه می توانند مطالبه ی مهریه از شوهر او کنند. اگر هم زوج(شوهر) فوت کند، زوجه نکاح موقت می تواند مهریه را از محل ماترک به طرفیت وراث شوهر مطالبه کند
مهریه تا 110 سکه یعنی چه و واقعیت مهریه 110سکه ای چیست؟
مطابق ماده 22 قانون حمایت خانواده اولا مهر هر میزان که در عقد نامه توافق شده باشد معتبر است. ثانیا اگر مردی دارای اموال باشد- به غیر از مستثنیات دین- از محل اموال او مهر وصول می شود. ثالثا برای مازاد 110 سکه حکم جلب توسط دادگاه صادر نخواهد کرد. رابعا برای مازاد 110 سکه زوج را ممنوع الخروج نمی کنند. خامسا کماکان نپرداختن اقساط و پیش پرداخت تا 110 سکه یا معادل ریالی آن موجب جلب شوهر می شود
مطالبه مهریه از طریق دادگاه
به تعبیر مردم به اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه به هر میزان که مهر باشد چه درعقد دائم و چه در نکاح موقت امکان پذیر است. و حتی قبل از تقدیم دادخواست اصلی می توان از دادگاه در قالب دادخواست قرار تامین خواسته تقاضا شود که اموال شوهر بدون اطلاع او توقیف شود
مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت
برای کسانی که به سرعت قصد ممنوع الخروج کردن زوج را داشته باشند و همچنین در مواردی که زوج اموالی برای توقیف دارد مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت راه خوبی است
در ابتدا زوجه یا وکیل او بایستی به دفتر ازدواج مندرج در عقدنامه و شناسنامه مراجعه کرده و تقاضای صدور اجرائیه کند پس از آن سر دفتر ازدواج به تعداد مهریه مطالبه شده توسط زوجه، برای زوج به نشانی مندرج در عقدنامه اجرائیه از طریق پست ارسال می کند. بعد از آن بایستی به اداره اجرای ثبت شهر محل ازدواج مراجعه کرد تا اموال شوهر برای توقیف معرفی شود
نکته: توجه داشته باشید که باید در ابتدای پر کردن فرم های مربوطه اداره ثبت مشخص کنید که بابت چه مقدار از مهر قصد توقیف اموال دارید و برای چه مقدار دیگر از مهریه قصد ممنوع الخروج شدن شوهر را دارید. هر تعداد سکه ای که به اداره ثبت برای ممنوع الخروج کردن زوج اعلام می کنید دیگر نمی توان به آن تعداد اموال زوج را توقیف کرد
اگر مهریه به صورت سکه تعیین شده باشد، هر تعداد سکه‌ای که در زمان اجرای عقد از سوی زوجین مشخص شده باید به همان تعداد، نه کمتر و نه بیشتر در زمان درخواست مهریه به زوجه اعطا شود
اما اگر در زمان اجرای عقد، مهریه به صورت مبلغی از پول ملی تعیین شده باشد با توجه به روند افزایشی تورم در کشور، این میزان مهریه متناسب با زمان درخواست آن طی سال‌های آینده تغییر خواهد کرد
به گزارش تجارت‌نیوز، برای محاسبه ارزش روز میزان مهریه‌‌ای که در سال‌های گذشته تعیین شده باید از شاخصی (شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران) که هر ساله از سوی بانک مرکزی منتشر می‌شود استفاده کرد
بانک مرکزی هر ساله جدولی از شاخص‌های مختلف را منتشر می‌کند که طبق آن مهریه‌های سال‌های گذشته محاسبه می‌شود
نحوه محاسبه ارزش مهریه به نرخ روز به این صورت است که در سال وصول مهریه، مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه در عدد شاخص سال قبل ضرب و سپس تقسیم بر عدد شاخص سال وقوع عقد شود
